De evolutietheorie van Charles Darwin heeft de moderne biologie haar fundament gegeven, en toch is zij in sommige opzichten onvolledig. Het hoofdwerk, Origin of Species, zegt bijvoorbeeld weinig over het ontstaan van nieuwe soorten. Darwin en zijn opvolgers hebben overtuigend uitgelegd hoe erfelijke variaties onderhevig zijn aan natuurlijke selectie, maar zij hebben de vraag hoe gewijzigde vormen van organismen ontstaan, onbeantwoord gelaten. De evolutie van het leven op onze planeet is nog steeds zeer eenzijdig teruggebracht tot de mechanismen van mutatie en selectie in de door Darwin beschreven “strijd om het bestaan”. In “The Symbiotic Planet” laat Lynn Margulis de andere kant van de evolutie zien en bewijst zij dat het meercellige, “hogere” leven ooit miljarden jaren geleden is ontstaan, niet in een oorlog van allen tegen allen, maar alleen door samenwerking en symbiose van de eerste organismen.
Omdat dit niet in strijd was met de theorie van Charles Darwin, maar met de nieuwe Darwinistische ideeën over “zelfzuchtige genen”, duurde het tientallen jaren voordat de ontdekkingen van Lynn Margulis gedeeltelijk als feiten werden aanvaard. Haar met veel enthousiasme geschreven boek is ook het persoonlijke autobiografische verslag van een buitengewone onderzoekster die lang heeft moeten vechten voor haar academische erkenning. Volgens Lynn Margulis is symbiose – het naast elkaar bestaan van verschillende soorten in nauw fysiek contact – cruciaal voor het ontstaan van evolutionaire innovaties. In 1967 werd de paper van Lynn Sagan (meisjesnaam) “On the origin of mitosing cells” gepubliceerd. Het artikel was afgewezen door talrijke publicatie-instanties voordat het uiteindelijk werd geaccepteerd door het Journal of Theoretical Biology.
Het was een enorme strijd om haar theorie geaccepteerd te krijgen. Het werd in 1970 gevolgd door de boekpublicatie “Origin of Eukaryotic Cells”, die de doorbraak bracht. Over de hele levensloop – van bacteriën, de kleinste levensvormen, tot de grootste, de aarde zelf – verklaart de bioloog de symbiotische oorsprong van veel van de belangrijkste innovaties in de geschiedenis van het leven. Zelfs de cellen waaruit wij bestaan, begonnen als verschillende vormen van bacteriën. De in 2011 overleden biologe Margulis vestigde de aandacht op het eeuwenoude, maar vaak onderschatte verschijnsel symbiose. Zonder de gezamenlijke actie van verschillende levende wezens tot wederzijds voordeel zou het ontstaan van soorten helemaal niet mogelijk zijn geweest, legt ze uit. “Symbiose is als een lichtflits in de evolutie.”
Tegenwoordig is haar theorie opgenomen in alle leerboeken en veel schoolboeken. Het wordt beschouwd als veilig en gefundeerd en dit is voornamelijk te danken aan Lynn Margulis. Margulis ontving de National Medal of Science , de Darwin-Wallace Medal van de Linnean Society, Londen, en de William Procter Prize for Scientific Achievement voor haar onderzoek. Zij werd niet alleen lid van de Amerikaanse Academie van Wetenschappen, maar ook van de Russische Academie, waartoe slechts drie andere Amerikaanse-Amerikanen zijn toegelaten. De afgelopen jaren heeft Margulis bewijs geleverd voor een aantal hypothesen in verband met het immuunsysteem die algemeen als tamelijk absurd worden beschouwd. Zij heeft onder meer betwijfeld of AIDS in de eerste plaats te wijten is aan een virale infectie. Zij legt uit dat het ecosysteem van de aarde een zelfregulerende synthese is van miljoenen onderling verbonden levende soorten. In dit boek, geschreven in 1998 en in 2017 in het Duits verschenen, geeft Margulis niet alleen begrijpelijke microbiologische verklaringen voor haar theorie, maar levert ze ook harde kritiek op de echte wetenschappelijke gemeenschap en de misvattingen over “vijandige” virussen. De wetenschap moet met dit aspect rekening houden, vooral in de tijd van Corona.
Tenminste als zelfs grootheden als Dietrich Grönemeyer, professor, bestsellerauteur en arts, wiens broer vliegtuigen in zijn buik heeft, nu op Twitter de volgende vragen stelt over de ziekte van Corona en vaccinatie: “Waarom worden we steeds weer ziek? Wat is er gebeurd met de eerste drie vaccinaties? Hmm, vreemd. Verlicht zijn we allemaal niet. Als wij als artsen er niet om geven, dan gebeurt het ook niet in de politieke ruimte, het wordt ons gewoon ..ja…verteld. We moeten bepaalde dingen doen waarvan we niet eens weten of ze werken. Ik ben diep geschokt. Dit moet veranderen. En wij als artsen, wij als therapeuten, wij als verpleegkundigen, verzorgers en alle andere beroepen. Het is aan ons. De politiek faalt op dit punt. Helaas.”
#COVID
Nicht witzig, überhaupt nicht witzig… pic.twitter.com/JqYl0TUsqg— Dietrich Grönemeyer (@DGroenemeyer) September 16, 2022
Prof. Grönemeyer wijt het gebrek aan gegevens en een beleid dat zou hebben gefaald. Dat is waar, maar veel mensen in Duitsland zijn erin geslaagd om via een zoekmachine allang te weten dat er onvoldoende gegevens zijn verzameld. Deze situatie van een arts die dingen moet doen, zoals Grönemeyer zegt, past in het boek van Lynn Margulis.
Margulis vertelt in het boek twee verhalen: haar persoonlijke reis als wetenschapper door moeilijke onderwijsinstellingen en de strijd om erkenning van haar revolutionaire theorie – en het verhaal van de evolutie van het leven op onze planeet. “The Symbiotic Planet” geeft je zin om je meer met micro-organismen en vooral virussen bezig te houden en motiveert je om vragen met een open geest te benaderen en bestaande dogma’s ter discussie te stellen.
