De dood en het omgaan met overledenen neemt tegenwoordig bij de meeste mensen weinig plaats in. Er zijn nauwelijks nog gelegenheden en rituelen waarin we omgaan met degenen die ons zijn voorgegaan. Toch hebben onze voorouders en hun thema’s ons vaak meer gevormd dan we beseffen. We nemen overtuigingen, perspectieven, wonden en geheimen van onze voorouders mee in ons leven en dragen ze van generatie op generatie door. De voorouders waren heel speciale en belangrijke helpers en bondgenoten voor de Kelten en sjamanen.
In de christelijke traditie worden deze thema’s opgepakt met Allerheiligen
Op veel plaatsen wordt Halloween tegenwoordig ten onrechte beschouwd als een Amerikaanse uitvinding. Hoewel het waar is dat de manier waarop Halloween tegenwoordig wordt gevierd weinig te maken heeft met de tradities van onze voorouders, gaan de wortels van dit gebruik terug tot in de prehistorie. Hoewel de naam “Halloween” (“all hallows even”, de vooravond van Allerheiligen) dateert uit de christelijke tijd, is de oorsprong van het feest veel ouder en is het terug te vinden in heel Europa. De oorsprong ligt bij de Kelten.
Het Keltische jaar is verdeeld in vier basisfeesten en vier nevenfeesten. De festivals hadden verschillende betekenissen voor de Kelten. Aan de ene kant dienden ze voor communicatie en sociale structuren, aan de andere kant hebben ze een zeer diepe, religieuze achtergrond. Ze dienden als gesprek met God en de natuur.
Omdat de Kelten een eenvoudig volk waren dat voor zichzelf zorgde, was het onvermijdelijk om met de jaarlijkse cyclus te leven. Zaaien, verzorgen en oogsten bepaalden het dagelijks leven. Het leven en het ervaren van de seizoenen in hun betekenis voor land en dieren waren indicatoren voor de toekomst en het leven.
Waarschijnlijk het belangrijkste festival was Samhain: op de vooravond van november is de sluier die onze wereld scheidt van de Andere Wereld het dunst. Op deze nacht moeten de bewoners van de Andere Wereld, feeën en elfen, zich kunnen mengen met de mensheid.
Op Samhain staat de Andere Wereld open, verleden en heden verbinden zich, de geesten van de voorouders ontwaken. Door rituele herinneringen leven ze voort in onze geest. Samhain werd gevierd door het bereiden van een diner om de oogst te vieren. De feestdag was bedoeld om gevierd te worden met hen die verder zijn gegaan en met hen die nog steeds bij ons zijn. Daarom werd er symbolisch een extra bord op tafel gezet voor nog een gast.
Er zijn wat losse gebruiken om de doden te eren met Samhain, maar de onderliggende teneur is een serieuze religieuze praktijk met veel kaarsen en vuur. De heidense Samhain-riten van vandaag zijn nogal vreemd voor ons, maar welwillend, in de trant van: Als de dood een begin is.
